1. Εισαγωγή

Η ανάλυση βασίζεται σε αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε γύρω από την ενεργειακή συμπεριφορά των δημοτών του Δήμου Αμαρουσίου. Η έρευνα εστιάστηκε κυρίως στην οικιακή κατανάλωση ηλεκτρισμού, ενώ παράλληλα εξετάστηκε η συνολικότερη ενεργειακή συμπεριφορά των δημοτών, μέσα από μία διερεύνηση των γνώσεων, της πληροφόρησης, των στάσεων και αντιλήψεών τους γύρω από θέματα ενέργειας

Για το σκοπό της έρευνας, ζητήθηκε από 100 εθελοντές δημότες να συμπληρώσουν ένα κατάλληλα διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν 63 δημότες. Ένα μικρότερο δείγμα (30) από αυτούς συμμετείχαν στο πρόγραμμα καταγραφής της οικιακής ηλεκτρικής τους κατανάλωσης που διενεργήθηκε από το ΚΑΠΕ για λογαριασμό της Δημοτικής Επιχείρησης Ανάπτυξης του Δήμου Αμαρουσίου (ΔΕΑΔΑ). Το ίδιο μικρότερο δείγμα κλήθηκε να απαντήσει ένα δεύτερο ερωτηματολόγιο μετά την ολοκλήρωση των μετρήσεων. Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκαν 15 δημότες.

Από την ανάλυση των απαντήσεων των συμμετεχόντων στο ερωτηματολόγιο, που συντάχθηκε και επεξεργάστηκε από το ΚΑΠΕ, προέκυψαν σημαντικά συμπεράσματα για τις απόψεις των Δημοτών σχετικά με την εφαρμοσιμότητα διαφόρων τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ στην κατοικία, για τα προβλήματα και τις προσδοκίες που εντοπίζονται από την κοινή γνώμη, καθώς και προτάσεις στην κατεύθυνση της επίλυσής τους.

2. Κύρια ευρήματα

2.1. 1 ο μέρος της έρευνας

Οι περισσότεροι δημότες Αμαρουσίου έχουν ελλιπή πληροφόρηση γύρω από θέματα περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας , γεγονός που είναι έκδηλο είτε στις συνήθειες κατανάλωσης ενέργειας είτε στις στάσεις και τις αντιλήψεις τους.

2.1.1. Συνήθειες κατανάλωσης ενέργειας

•  1 στους 2 δεν καθαρίζει ποτέ το πλέγμα στο πίσω μέρος του ψυγείου
•  1 στους 4 δεν ελέγχει την ενεργειακή ετικέτα στο ψυγείο / καταψύκτη και 3 στους 10 στα πλυντήρια πιάτων
•  6 στους 10 δε γεμίζουν πλήρως το πλυντήριο ρούχων
•  6 στους 10 δε σκεπάζουν το καπάκι της κατσαρόλας όταν μαγειρεύουν
•  Μόνο 1 στα 10 ψυγεία έχουν ενεργειακή κλάση A++ και A+, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που δε γνωρίζουν την ενεργειακή κλάση των ηλεκτρικών συσκευών τους
•  3 - 4 στους 10 δεν έχουν ενεργοποιημένες τις ρυθμίσεις εξοικονόμησης ενέργειας στην οθόνη και τον υπολογιστή τους
•  Η πλειοψηφία δε γνωρίζει σε τι αναφέρεται η ετικέτα «Energy Star»
•  Οι μισοί δε γνωρίζουν ότι η ενεργοποίηση του screen saver εξοικονομεί ηλεκτρικό ρεύμα
•  1 στους 4 δε γνωρίζει ότι κάποιες ηλεκτρικές συσκευές χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα ακόμα και όταν το κουμπί βρίσκεται στη θέση OFF αλλά δεν έχουν βγει από την πρίζα
•  6 στους 10 δεν αποσυνδέουν τους φορτιστές όταν δεν τους χρησιμοποιούν
•  1 στους 4 αφήνει ανοιχτές πόρτες όταν λειτουργεί το κλιματιστικό
•  1 στους 2 αφήνει ανοιχτά φώτα σε άδεια δωμάτια

2.1.2. Στάσεις και αντιλήψεις

Αν και το 92% ισχυρίζεται ότι είναι πληροφορημένο γύρω από περιβαλλοντικά θέματα, εν τούτοις μόλις το 5% ιεραρχεί την “ηλεκτρική κατανάλωση” ως το 1ο πιο σημαντικό κριτήριο αγοράς ηλεκτρικής συσκευής και δηλώνουν άγνοια για τις περισσότερες ΑΠΕ. Οι στάσεις τους γύρω από την εφαρμογή των διαφόρων μορφών ενέργειας στην Ελλάδα είναι συνάρτηση είτε (α) του βαθμού ενημέρωσης που έχουν για την κάθε μία (π.χ. Ηλιακή ενέργεια από φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις), (β) πόσο εξοικειωμένοι είναι με τη μορφή ενέργειας στην καθημερινή χρήση (π.χ., Ηλιακή ενέργεια για θέρμανση νερού και Ενέργεια από καύση πετρελαίου και βενζίνης), και (γ) αν θεωρούν τη μορφή ενέργειας πιο “ήπια” (π.χ., Αιολική και Ενέργεια πιο ήπια από την δύναμη των παλιρροϊκών και των κυμάτων της θάλασσας). Επίσης, μόλις το 16% θεωρεί ότι τα νοικοκυριά είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας στην Ελλάδα (το πραγματικό ποσοστό κατανάλωσης ενέργειας για τα νοικοκυριά είναι 25%). Αυτό μπορεί να γίνει εμπόδιο στις τυχόν προσπάθειές τους για αλλαγή στην κατανάλωση ενέργειας λόγω μικρού «βάρους» του ποσοστού στο σύνολο της καταναλωτικής πίτας. Είναι απαραίτητη η περαιτέρω εκπαίδευση του κοινού ώστε να γίνει αντιληπτό από όλους ότι η πιο φειδωλή κατανάλωση ενέργειας στα νοικοκυριά μπορεί όντως να κάνει τη διαφορά.

2.2. 2 ο μέρος της έρευνας

Στη συνέχεια παραθέτονται τα αποτελέσματα από το δείγμα (ν=30) που συμμετείχε στο πρόγραμμα καταγραφής της οικιακής ηλεκτρικής τους κατανάλωσης και η επίδρασή του στις συνήθειές τους, τις στάσεις και τις αντιλήψεις τους, όπως αυτή καταγράφηκε μέσα από τα ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

2.2.1. Γνώσεις και πληροφόρηση, στάσεις και αντιλήψεις, συμπεριφορά μετά τη συμμετοχή στο πρόγραμμα μετρήσεων και στην επίσκεψη της ειδικής διαδικτυακής εφαρμογής

Σε ατομικό επίπεδο, οι δημότες του Αμαρουσίου είναι σε γενικές γραμμές θετικά διακείμενοι στην Εξοικονόμηση Ενέργειας και στις ΑΠΕ. Όμως, ως κύρια εμπόδια θεωρούν την ανεπαρκή πληροφόρηση και το υψηλό κόστος των σχετικών τεχνολογιών. Ως λύσεις προτείνουν την Ένταξη των θεμάτων ΑΠΕ/ Εφαρμογής μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας (ΕΞΕ) στα σχολεία, την ενημέρωση του κοινού από τα ΜΜΕ και την αύξηση της χρηματοδότησης από την Πολιτεία. Κατά συνέπεια, οι δράσεις που προτείνουν οι δημότες σε τοπικό επίπεδο είναι η εκπαίδευση των παιδιών στο σχολείο καθώς και πιλοτικά προγράμματα.

Το 66% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η συμμετοχή στο πρόγραμμα ενίσχυσε τη γνώση του γύρω από θέματα ορθολογικής χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στον οικιακό τομέα και ευρύτερα (Γράφημα 1). 39% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι επηρεάστηκε η αντίληψή τους σε μεγάλο βαθμό από το πρόγραμμα σχετικά με τα μέτρα ΕΞΕ στα νοικοκυριά. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την εφαρμογή μέτρων ΑΠΕ σε επίπεδο κατοικίας και τα Περιβαλλοντικά μέτρα είναι 31% και 28% αντίστοιχα (Γράφημα 2).

 

 

Γράφημα 1 (ν=15)

Γράφημα 2 (ν=14)

Αναφορικά με την εφαρμογή τεχνολογιών ΑΠΕ, η πλειοψηφία των δημοτών είναι πιο θετική στα Θερμικά ηλιακά και Φωτοβολταϊκά συστήματα στο Δήμο Αμαρουσίου, ενώ σε Εθνικό επίπεδο υποστηρίζουν περισσότερο τα Φωτοβολταϊκά συστήματα και την Αιολική Ενέργεια. Σχετικά με τα ΕΞΕ, ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι οι δημότες είναι εξοικειωμένοι με έννοιες όπως «Βιοκλιματική αρχιτεκτονική» και τις υποστηρίζουν. Είναι υπέρ της βελτίωσης των υποδομών (δημοτικός φωτισμός, μέσα μαζικής μεταφοράς) και των επεμβάσεων στα κτίρια για εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. μονώσεις, διπλά τζάμια) σε τοπικό επίπεδο Δήμου.

2.2.2. : Πρόθεση αλλαγής καταναλωτικής συμπεριφοράς

Οι περισσότεροι από όσους έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα προτίθενται να βελτιώσουν τις συνήθειές τους στην κατανάλωση ενέργειας, π.χ., να...

•  Καθαρίζουν πιο συχνά το πλέγμα στο πίσω μέρος του ψυγείου και να κάνουν πιο συχνά απόψυξη
•  Μετακινήσουν το ψυγείο ή τον καταψύκτη αν βρίσκεται απέναντι από μια συσκευή μαγειρέματος
•  Ελέγχουν την ενεργειακή ετικέτα σε περίπτωση που χρειαστεί να αγοράσουν μια ηλεκτρική συσκευή
•  Μειώσουν τη θερμοκρασία πλυσίματος στο πλυντήριο ρούχων και να χρησιμοποιούν το κουμπί ECO
•  Γεμίζουν περισσότερο το πλυντήριο πιάτων πριν το θέσουν σε λειτουργία
•  Μαγειρεύουν σε χύτρα ταχύτητας πιο συχνά
•  Σβήνουν περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές με το κουμπί on / off , αντί να τις σβήνουν από το τηλεχειριστήριο ή να τις αφήνουν στο stand by
•  Αποσυνδέουν τους φορτιστές από την πρίζα όταν δεν τους χρησιμοποιούν
•  Χρησιμοποιούν πολύπριζα με διακόπτη για να αποσυνδέουν όλες τις συσκευές από το ρεύμα
•  Μην αφήνουν ανοιχτά φώτα σε άδεια δωμάτια
•  Αντικαταστήσουν τους λαμπτήρες πυρακτώσεως με λαμπτήρες μειωμένης κατανάλωσης

Όλες αυτές οι αλλαγές στις οποίες προτίθενται να προβούν είναι ικανές να αλλάξουν το τοπίο της ενεργειακής κατανάλωσης στο Δήμο Αμαρουσίου.

....Υιοθέτησε κι εσύ αυτές τις αλλαγές και βοήθησε το Δήμο μας να γίνει πιο πράσινος!

Πιο αναλυτικά :
Φάση 1
Φάση 2