Αυτοί οι παράγοντες εξαρτώνται συνήθως από τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού του κτιρίου, π.χ. εάν το κτίριο είναι βαθύ ή ρηχό, εάν είναι μονόροφο ώστε να είναι δυνατή η διάνοιξη ανοιγμάτων οροφής, ή πολύ-όροφο. Ο κατάλληλος σχεδιασμός σ’ αυτό το αρχικό στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε ένα κτίριο με βελτιωμένη ενεργειακή συμπεριφορά και ευχάριστη εσωτερική εμφάνιση.

Οι αλλαγές στο φυσικό φωτισμό ενός υφιστάμενου κτιρίου είναι πιο πολύπλοκες αλλά μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου και το σύστημα αξιοποίησης του φυσικού φωτισμού να είναι οικονομικά αποδοτικό. Ο εισερχόμενος φωτισμός σε ένα κτίριο, μπορεί να αυξηθεί με την προσθήκη ανοιγμάτων οροφής, ραφιών φωτισμού, πρισματικών πανέλων κ.ά. Η παροχή φυσικού φωτισμού από τα ανοίγματα μπορεί να μειωθεί από επεμβάσεις που γίνονται για τη βελτίωση της θερμικής απόδοσης του κτιρίου, π.χ. κάλυψη των γυάλινων επιφανειών ενός κτιρίου, προσθήκη διατάξεων σκιασμού, αλλαγή τύπου υαλοπινάκων. Σε αυτήν την περίπτωση, απαιτείται προσοχή ώστε να μην μειωθεί το μέγεθος παραθύρων σε βαθμό που να απαιτείται η χρήση τεχνητού φωτισμού για τη λειτουργία των χώρων, περιορίζοντας έτσι το όφελος από τη μείωση των θερμικών απωλειών.

Σε ένα κτίριο καλά-φυσικά- φωτισμένο, ο φυσικός φωτισμός παρέχει συχνά επαρκή ποσότητα για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών, για σημαντικό διάστημα του έτους. Εντούτοις, για την εξοικονόμηση ενέργειας, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι το σύστημα του τεχνητού φωτισμού σβήνει όταν ο φυσικός φωτισμός είναι επαρκής. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση των κατάλληλων συστημάτων ελέγχου του φωτισμού του κτιρίου, με κάποιο βαθμό αυτοματοποίησης.

Είναι σημαντικό να αποφευχθούν προβλήματα θάμβωσης και υπερθέρμανσης, με την ένταξη κατάλληλων διατάξεων σκίασης. Αυτές μπορούν να είναι σταθερές ή κινητές (εξωτερικά πτερύγια, βενετικές περσίδες, κ.ά.). Όπως έχει αποδειχθεί, από μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, υπάρχει δυνατότητα σημαντικής βελτίωσης της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιρίου, με την εφαρμογή βιοκλιματικών αρχών στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, οι οποίες περιλαμβάνουν την εκμετάλλευση του διαθέσιμου φυσικού φωτισμού για την εξασφάλιση οπτικής άνεσης και την μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για τεχνητό φωτισμό, μέσω του περιορισμού του χρόνου λειτουργίας των τεχνητών συστημάτων.

Αυτή η δυνατότητα εξαρτάται από το τοπικό κλίμα και προφανώς οι προτεραιότητες διαφέρουν στις θερμότερες, φωτεινότερες συνθήκες των Μεσογειακών χωρών από τα ψυχρότερα, περισσότερο νεφελώδη κλίματα των χωρών της βόρειας Ευρώπης.