Ο βασικός νόμος που αφορά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ΑΠΕ είναι ο Ν.2773/99 (Κεφάλαιο 10, Άρθρα 35-41). Στον νόμο αυτό έχουν ενσωματωθεί η πλειοψηφία των διατάξεων του προηγούμενου νόμου Ν.2244/94, ο οποίος ήταν αποκλειστικά για ΑΠΕ. Οι βασικές διατάξεις του νόμου 2773/99 είναι :
Ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ) υποχρεούται σε προτεραιότητα σύνδεσης στις εφαρμογές ΑΠΕ.
Η ΔΕΣΜΗΕ υποχρεούται σε 10ετές συμβόλαιο σύνδεσης με τον παραγωγό με δικαίωμα 10ετούς ανανέωσης.
Η ηλεκτρική ενέργεια από τις ΑΠΕ πωλείται στην ΔΕΣΜΗΕ με προκαθορισμένο ποσοστό τιμής αγοράς.
Το παρόν σύστημα τιμολόγησης των ΑΠΕ κάνει σαφή διάκριση μεταξύ του Αυτοπαραγωγού και του Ανεξάρτητου Παραγωγού.
Κάθε παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ υπόκειται σε μια ειδική ετήσια αμοιβή (2% επί των πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο), η οποία δίδεται στις τοπικές αρχές
Ο νόμος 2773/99 καθιέρωσε μια νέα άδεια, την αποκαλούμενη Άδεια Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία είναι η πρώτη άδεια που απαιτείται από οποιονδήποτε σταθμό ηλεκτροπαραγωγής, συμβατικό ή ΑΠΕ, η οποία βασίζεται σε έναν μακροχρόνιο προγραμματισμό/διαδικασία χορήγησης αδειών που περιλαμβάνει επίσης την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση, άδεια χρήσης του εδάφους, έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και διατάξεων, άδεια εγκαταστάσεων, άδεια λειτουργίας, κ.λπ.
Ο νόμος 2941/01 συμπλήρωσε το νόμο 2773/99 με ορισμένες σημαντικές διατάξεις συμπεριλαμβανομένων των :
α) ο καθορισμός των γενικών όρων και διατάξεων, κάτω από τους οποίους επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ στα δάση και στις δασικές εκτάσεις, και
β) ο χαρακτηρισμός όλων των έργων ΑΠΕ ως κοινωφελείς εγκαταστάσεις, προσδίδοντάς τους τα ίδια δικαιώματα και προνόμια σε διαδικασίες απαλλοτρίωσης εδάφους με εκείνα που ισχύουν για τα δημόσια έργα, ανεξάρτητα από τη νομική φύση του κυρίου του έργου ΑΠΕ (ιδιωτική η δημόσια).
Οι νόμοι 2244/94, 2773/99 και 2941/01 που αφορούν στις ΑΠΕ συμπληρώνονται από διάφορες υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες διευκρινίζουν:
α) Τις διαδικασίες, απαραίτητα έγγραφα, αμοιβές, κ.λπ., για την έκδοση της Άδειας Παραγωγής, τις άδειες εγκαταστάσεων και λειτουργίας, απαραίτητα σε όλες τις εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
β) Τους γενικούς τεχνικούς και οικονομικούς όρους της σύμβασης που συνάπτεται μεταξύ της ΔΕΣΜΗΕ και κάθε παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, τις λεπτομέρειες του συστήματος τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρμόζεται, τους όρους και διατάξεις σύνδεσης με το δίκτυο, κλπ.
γ) Το νέο νόμο 3010/2002 και την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 15393/2332/2002, ΚΥΑ 25535/3281/2002 και ΚΥΑ 11014/703Φ104/2003 που προσδιορίζουν την αναθεωρημένη περιβαλλοντική διαδικασία προγραμματισμού και έγκρισης καθώς και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και διατάξεων.
Ο Νόμος 3175/ 2003 "Εκμετάλλευση του Γεωθερμικού Δυναμικού, τηλεθέρμανση και άλλες διατάξεις" (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Α 207) θέσπισε για πρώτη φορά ένα περιεκτικό σύνολο κανόνων για την ορθολογική χρήση της γεωθερμικής ενέργειας. Εντούτοις, το κύριο πεδίο του νέου νόμου ήταν να αναθεωρηθεί ο νόμος 2773/1999 προκειμένου να επισπευσθεί η διαδικασία της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η αναθεώρηση ήταν επίσης απαραίτητη προκειμένου να απεικονιστούν οι τροποποιήσεις που αναφέρονται στην οδηγία 2003/54/ΕΚ σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά στην ηλεκτρική ενέργεια και την ακύρωση της οδηγίας 96/92/ΕΚ ( OJ L 76/ 15.7.2003). Το κύριο πεδίο για τη μετάβαση του νόμου ήταν η ανάπτυξη και η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η προσέλκυση νέων πηγών επένδυσης και η προστασία της επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας χάριν της εξασφάλισης ανταγωνιστικών τιμών διάθεσης στην κατανάλωση. Ο νόμος 3175/2003 παρέχει τις περαιτέρω ενέργειες συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής των συντομευμένων και απλουστευμένων διαδικασιών σχετικά με τις απαλλοτριώσεις, απαραίτητες για την ενίσχυση και την επέκταση των γραμμών μετάδοσης ισχύος, οι οποίες θα εξυπηρετήσουν και την επέκταση των ΑΠΕ.
Στο ρυθμιστικό επίπεδο, εκδόθηκε η ΚΥΑ 1726/2003 "για την έγκριση των προκαταρκτικών αξιολογήσεων περιβαλλοντικών επιδράσεων, περιβαλλοντικοί όροι και διατάξεις, μεταφορά της ιδιοκτησίας ή του δικαιώματος χρήσης δασών και αγροτικής γης στα πλαίσια της έκδοσης των αδειών εγκατάστασης για τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Β552), προκειμένου να ρυθμιστεί η γενική διαδικασία χορήγησης αδειών ΑΠΕ και η περιβαλλοντική διαδικασία έγκρισης. Μεταξύ των κανονισμών που εισάγονται στο κοινό υπουργικό διάταγμα, υπάρχει και ο καθορισμός μειωμένων χρονικά ορίων, συμβάλλοντας στη μέχρι πρότινος χρονοβόρα διαδικασία εγκρίσεων.
Το ρυθμιστικό πλαίσιο που αφορά στην επιβολή των νόμων υποβλήθηκε επίσης σε αναθεώρηση με την Υπουργική Απόφαση 2000/2002 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Β152), η οποία είναι στην πραγματικότητα ένας ενημερωμένος κώδικας χορήγησης αδειών για τις εγκαταστάσεις και τις άδειες λειτουργίας ΑΠΕ που αντικαθιστά την ΥΑ 8295/1995 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Β385), διαμορφώνοντας την απαραίτητη συνέπεια στο νόμο 2244/1994.
Επιπλέον, βρίσκεται υπό προετοιμασία ένα ειδικό πλαίσιο / προγραμματισμός για τη βιώσιμη ανάπτυξη στοχεύοντας στη χωροθετική εξέλιξη των έργων ΑΠΕ στο πλαίσιο του νόμου 2742/1999 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Α207). Αυτό το ειδικό πλαίσιο θα λαμβάνει υπόψη την οργανική και λειτουργική σύζευξη της πολιτικής με τους στόχους και τις προτεραιότητες του φυσικού προγραμματισμού και της πολιτικής στον κλάδο της ενέργειας.
Τελικά η οδηγία 2001/77/Η ΕΚ για την προώθηση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ( OJ L 283/27.10.2001), στο παράρτημά της θέτει έναν ενδεικτικό στόχο για την Ελλάδα της κάλυψης του 20.1%, της ακαθάριστης εθνικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειάς της μέχρι το 2010 από ΑΠΕ, περιλαμβάνοντας τη συμβολή των μεγάλης κλίμακας υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Αυτός ο στόχος είναι συμβατός με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας ως αποτέλεσμα του πρωτοκόλλου του Κιότο. Το πρωτόκολλο του Κιότο προβλέπει για την Ελλάδα μια αύξηση 25% του CO 2 και των άλλων αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μέχρι την περίοδο 2008-2012, σε σχέση με το έτος αναφοράς 1990.
Αξίζει επίσης, αναφορά στην πρόσφατη δημοσίευση ΚΥΑ 125347/568/2004 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 142 B ) του Γεωργικού Κώδικα περί ορθής πρακτικής από το Υπουργείο Γεωργίας.
|